Kierownik zespołu: dr hab. inż. Barbara Sensuła
Czas trwania
2012-2017
Opis
Celem projektu było powołanie nowego zespołu naukowego, który stworzył unikatowy warsztat naukowy w oparciu o wiedzę i nabyte doświadczenie w uzupełniających się dziedzinach nauki: fizyki, geografii, klimatologii, ochrony i zanieczyszczeń powietrza, dendrochronologii. W skład zespołu naukowego weszło 3 adiunktów, w tym 1 osoba rozpoczynająca karierę naukową posiadająca stopień naukowy doktora, 1 doktorant oraz pracownicy techniczni. Ponadto wyniki były konsultowane z technologami zakładów przemysłowych. Transfer wiedzy i doświadczenia pomiędzy Wykonawcami był kluczowy. Projekt stał się początkiem współpracy pomiędzy naukowcami różnych dziedzin, a wprowadzone rozwiązania innowacyjne w ramach projektu znajdą zastosowanie w projektach będących kontynuacją badań w skali lokalnej, regionalnej. Badania przeprowadzone w ramach projektu BIOPOL, zgodnie z założeniami projektu, pozwoliły na:
a) analizę czasoprzestrzenną wpływu emisji zanieczyszczeń powietrza na drzewa w okresie rozwoju przemysłu (od lat 70tych XX wieku) i wdrażania polityki pro-ekologicznej na Śląsku
b) kompleksową analizę efektu antropogenicznego i zmian klimatu zapisanych zarówno w szerokości rocznych przyrostów drzew oraz ich składzie izotopowym:
-analizę szerokości rocznych przyrostów drzew (od 1975 roku)
-analizę zmiany koncentracji radiowęgla w okresie od 1975 roku, ze szczególnym uwzględnieniem implementacji norm europejskich (od 2000 roku)
-analizę sygnałów zmian środowiska zapisanych w składzie izotopów stabilnych w trzech składnikach rocznych przyrostów drzew: drewnie (izotopy C i N), celulozie (O i C) oraz glukozie (O i C) w latach 1975-2012
c) modelowaniu wpływu zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery na szerokość rocznych przyrostów drzew oraz ich składu izotopowego (δ13C, δ18O i 14C)
- analizę czasoprzestrzennego zapisu zmian środowiska w szerokości rocznych przyrostów drzew i ich składzie izotopowym w pobliżu każdego z wybranych zakładów - porównaniu zapisu zmian klimatu i wpływu przemysłowych zanieczyszczeń środowiska dla 3 różnych zakładów przemysłowych (huty, elektrociepłowni, zakładów azotowych) w okresie od 1975 roku do współczesności
- analizę czasoprzestrzennego zapisu zmian środowiska w składzie izotopowym drzew w pobliżu każdego z wybranych zakładów (w różnej odległości od zakładów przemysłowych) na podstawie analiz składu izotopowego rocznych pędów sosny w trzech kolejnych latach: od 2012 do 2014 roku)
- oszacowanie składowej emisyjnej pochodzącej z przemysłowych zanieczyszczeń środowiska dla poszczególnych zakładów
Badaniami został objęty obszar wokół trzech zakładów przemysłowych:
- huty (dawn. Huta Katowice) w Dąbrowie Górniczej
- elektrociepłowni w Łaziskach Górnych
- zakładów chemicznych (w pobliżu zakładów azotowych) w Kędzierzynie-Koźlu
Stanowiska pomiarowe znajdowały się w odległości od 0 do 20 km,w kierunku północno-wschodnim. Dodatkowo wybrano jeden obszar referencyjny w okolicy Olesna, położony 100 km od zakładów przemysłowych.
Ponadto, w ramach projektu:
- Zbudowano stanowisko do hydrolizy celulozy
- Zmodernizowano stanowisko do ekstrakcji celulozy
Uzupełnieniem badań prowadzonych w ramach BIOPOL okazały się 3 projekty dla młodych naukowców realizowane odpowiednio w 2012, 2013, 2014-2015 roku, oraz w ramach współpracy polsko-belgijskiej rozpoczęte zostały pionierskie badania z wykorzystaniem LA-ICPMS.
Projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki
Pracownicy
- dr hab. inż. Sławomira Pawełczyk
- dr hab. inż. Natalia Piotrowska
- mgr inż. Agnieszka Wiszniowska
- Dr inż. Magdalena Opała- UŚ